Kroniek van een aangekondigd afscheid – 13: Oerkracht
Ze zijn met vier, de dokters. Wij ook. Schoon evenwicht. De hoofddokter neemt het woord. ‘Mevrouw Laureys, we zijn hier samen om over uw toestand te praten? Begrijpt u dat?’ Ons ma knikt. ‘Om te zien wat we nog voor u kunnen doen.’ Ons ma schudt van nee. ‘Wil u niet dat we nog iets doen?’ Een licht schouderophalen. Hoe kan het ook anders, denk ik. Je moet geen vragen stellen met een ‘niet’ erin. Die zijn bijna nooit te beantwoorden met een ja of een neen.
… Vervolgens somt de dokter op wat er niet meer zal worden gedaan. Geen ingrepen meer, mocht er zich nog een beroerte voordien, geen beademing, geen… Ons ma blijft knikken. ‘En het voedsel?’ vraagt de dokter. ‘Zonder eten of drinken…’ Ze laat de zin uitdeinen. ‘Begrijpt u mij, mevrouw?’ Er volgt een knikje. ‘We zouden sondevoeding kunnen toedienen. Via de neus en…’
… En kijk, daar is ze ineens weer, ons ma, zoals we die altijd hebben gekend. Oerkracht. Ze schokt overeind, met zo veel force dat zelfs de dokter ervan schrikt, zwaait met haar armen. ‘Nee!’ Klaar, helder, duidelijk.
… ‘Geen sonde, mevrouw Laureys.’
… ‘Nee.’ Nog steeds even fel.
… ‘Wil u ermee ophouden?’
… Waarmee, denk ik, en blijkbaar denkt ons ma hetzelfde. Ze laat zich weer in de kussens zakken. Het is ons Riet die overneemt. ‘Alleen op heldere vragen komt er een helder antwoord,’ zegt ze zacht, en dan – met een duidelijke krop in haar keel. ‘Ma, wil je dood?’
… Het antwoord komt direct, zonder de minste aarzeling. ‘Ja.’ De opluchting op ons ma’s gezicht is hartverscheurend.
… ‘Dat is dan duidelijk,’ zegt de hoofddokter. ‘We zorgen dus alleen nog voor comfort. Behalve misschien…’ Ons ma doet weer een poging overeind te komen, schudt heftig van nee. Twee minuten later is het pleit beslecht. Ons ma krijgt haar zin: een ticket naar ons pa en alle anderen die haar voorgingen.
De dokters verlaten de kamer, alleen een jonge verpleegster blijft achter. Ze pakt de hand van ons ma. ‘Zijt ge blij, mevrouw?’ Ze krijgt een kneepje als antwoord. ‘Mijn dienst zit erop voor vandaag,’ vervolgt de vrouw, ‘maar morgen ben ik er weer, en ik zal goed voor u zorgen. Oké?’ Ons ma knikt. Ze heeft er – zo te zien – alle vertrouwen in. Wij ook.
… We blijven allemaal bij haar, vertellen verhalen, eten een sandwich. ‘Weet ge ma,’ zeg ik. ‘Deze morgen heb ik ontbeten met appelcake uit uw diepvries.’
… ‘Ik ook,’ zegt Chris. ‘En gisteren heb ik rode kool gegeten uit uw diepvries.’
… ‘Ik spaghettisaus,’ zegt Riet.
… Schot in de roos. Ons ma steekt haar duim omhoog, lacht. En wij… we lachen met haar mee. Omdat we het niet kunnen maken om hier gezamenlijk te zitten janken, omdat het schoon is, samen lachen, omdat het warm is. We rakelen verhalen op tot schemertijd, voelen de stilte neerdalen als ze wordt aangesloten op de pijnpomp.
… Het wachten op het grote niets is begonnen.
Einde
Wat jij hier neer pent is zo enorm mooie en zo nodig dat er veel meer aandacht aan zou moeten gegeven worden ! Hoop dat jouw bericht de mensen die onnodig afzien zo geholpen kunnen worden .Wensen jullie Ma Juliette een mooie eind reis en sterkte voor Jullie
Maria
Dank je wel, Maria. Ik zou het fantastisch vinden als ik hiermee anderen kon helpen – vooral degenen die niets op papier hebben gezet. Al dat afzien, al dat verdriet, al die pijn… het is om van te vloeken! Ons ma is intussen aan het wegglijden. We doen ons best om dat zo aangenaam mogelijk te laten verlopen. Bedankt voor de reactie.
Ingrid
Je ma, jij, je familie; jullie zijn in mijn gedachten, Ingrid. Hoe mooi en moedig inderdaad om deze kroniek te schrijven.
Stef
Ik voelde het vooral als noodzaak, Stef. Had in het begin een beetje schrik dat lezers het zouden afdoen als irrelevant en als te trieste lectuur, en ben heel blij dat het tegendeel waar is. Het helpt me enorm.
Het kruisverhoor van artsen waarop de betrokkene dient te antwoorden komt mij zo herkenbaar voor.
Onze ouders komen nu eenmaal uit een generatie waar de wilsbeschikking niet op papier werd gezet he?
In haar geval lijkt mij comforttherapie primordiaal zonder levensverlengende ingrepen.
Het lijkt misschien cru maar leven als plant om uiteindelijk toch te verwelken is ook geen optie.
Heel moedig dat je dit allemaal neerpent en deelt, waarschijnlijk een vorm van voorbereid afscheid nemen.
Je bent een sterke en moedige madam.
We wensen u en de familie het allerbeste.
Leo en Martine
Van Erdeghem-Wille
Dank je wel, Leo en Martine,
Ik heb mijn lesje geleerd, ben direct papieren beginnen invullen. Wat ons ma nu doormaakt, mag ik niet gedroomd hebben! Ons ma heeft intussen effectief comforttherapie. Wij delen haar wens: hoe sneller het voorbij is, hoe beter. En je hebt absoluut gelijk, dit opschrijven helpt me enorm bij de verwerking, en schrijven is één van de weinige dingen waar ik echt goed in ben. Dat helpt.
Bedankt voor de steun!
Ingrid