Kroniek van een aangekondigd afscheid – 8: eten redt?
‘Dat schrijven vergt te veel van haar,’ zegt Didier als ik hem vertel hoe het ging.
… ‘Zal ik de tablet meenemen? Dan moet ze alleen de juiste toets aanraken?’
… Hij is niet overtuigd, maar ik probeer het toch.
Het wordt geen succes. Ons ma wil het graag, dat lees ik in haar ogen, maar haar vingers willen niet mee. ‘Zullen we foto’s kijken?’
….Ze knikt. Houdt het drie bladzijden vol, valt in slaap. De verpleegster komt binnen met het avondeten: broodpap, confituur, twee puddinkjes. Ze neemt een stoel, gaat bij het bed zitten.
….‘Ik doe het wel,’ zeg ik, en breng de lepel naar ons moeder haar mond – zoals ik dat vroeger bij mijn kinderen deed. Heel raar voelt dat. Ze trekt haar neus op. ‘Wil je niet?’ Ze schudt van nee. Moet ik nu vliegtuigje spelen, ook zoals toen? Nee, dat is erover. In plaats daarvan neem ik zelf een hapje, moet me forceren het niet direct uit te spuwen. ‘Wat een brol,’ zeg ik. ‘Mag ze geen gewone boterham?’
… ‘Slikproblemen.’
… Ik houd ons ma een lepel vanillepudding voor. Ook dat wil ze niet.
… ‘Niet goed,’ zegt de verpleegster. ‘Deze middag was het ook al zo. Op deze manier hongert ze zichzelf dood.’ Ze verlaat de kamer.
Dat is de start van een culinaire operatie. Vero maakt een ronduit heerlijke groentepuree, Marlies een verrukkelijke chocolademousse. Geen van hen raakt meer dan vijf koffielepels kwijt aan ons ma. Op Kerstmis neem ik taartjes mee: boterzachte biscuit, bessengelei en slagroom. Ze kijkt ernaar, geeft me een scheef lachje, schudt het hoofd, sluit haar ogen.
… ‘Serieus? Er is niets wat ge liever eet dan dit!’
… Ze duwt het doosje weg. ‘Oké, dan gaan we over op de nieuwjaarsbrieven. Ik heb er dit jaar eentje gemaakt op muziek. Wil je ’m horen?’
… Weer een nee, met gesloten ogen. Ik voel iets in mij kraken, ergens in de buurt van waar mijn hart moet zitten. De traditionele, kolderieke nieuwjaarsbrief was altijd één van de hoogtepunten van haar jaar. Ze keek er naar uit, koesterde ze, bewaarde ze allemaal samen in een doosje in de livingkast. ‘Ma, zeg ik. ‘Ma, je wil niet meer, hé? Dat is goed, hoor. Dat mag.’
… Vero komt erbij. ‘Ja oma, jij was een fantastische madam. De beste oma ooit. Als je niet meer wil, dan is het helemaal oké.’
… Ons ma slaakt een zucht die helemaal vanuit haar buik lijkt te komen, ontspant. Haar ogen gaan open, voor het eerst die dag is haar blik tamelijk helder. Die van mij is dat allerminst. Alles troebel van tranen. Ze merkt het, tuit haar lippen. Zoals vroeger, als ze wou duidelijk maken dat het oké was, dat het goed was. Dan neemt ze mijn hand, en knijpt erin.
sterkte en slaap voor jou en sterkte ook voor je moeder, schone schrijfster
Dank je wel, Vera!
Het wordt duidelijk wat ze wil…
Ja, maar nog steeds niet eenduidig…