Waarom ze in het neolithicum geen boeken lazen
Simpel, denkt u. Er bestond nog geen papier, en het schrift moest ongetwijfeld ook nog uitgevonden worden.
Ja en nee.
Papier was er inderdaad niet. Papyrus evenmin. Maar … wees serieus, als ze het wiel konden uitvinden (wat ze deden), dan hadden ze ook wel een ‘schriftdrager’ kunnen verzinnen die iets hanteerbaarder was dan een rotswand.
Ze zagen er – denk ik – het nut niet van in.
Het schrift van toen – ja, ja, het bestond! – leek immers in niets op hetgeen we nu kennen. De basis ervan werd gelegd in de periode van de grottekeningen, daaruit evolueerde een schriftuur van tekens en symbolen. Pictionary avant la lettre!
En dan? – hoor ik u denken. Letters of symbolen, wat maakt het uit?
;;;Tja …
…Het probleem was dat iedereen die iets wilde schrijven/tekenen zelf zijn symbolen mocht verzinnen. Wie geen tekst en uitleg kreeg van de schrijver/tekenaar, verstond er geen jota van.
Een ‘schriftdager’ had dus enkel zin als je er de schrijver bij geserveerd kreeg.
De Mesopotamiërs en de Egyptenaren brachten daar verandering in. Met hun spijkerschrift en hun hiëroglyfen legden zij taal aan banden.
…Had je hersenen en geduld, dan kon je leren lezen.
…Je moest er wel iets voor over hebben. Het spijkerschrift in Mesopotamië telde aanvankelijk meer dan 2000 symbolen. De Egyptenaren waren zuiniger. Zij kwamen toe met 700 tekens, maar … er werd niet vastgelegd of je van links naar rechts of omgekeerd diende te lezen.
;;;Makkelijk was anders!
…Een verhaaltje voor het slapengaan was er zeker níet bij. Kleitabletten en rotsblokken doen het nu eenmaal niet zo goed in een doorsnee bed.
En toen, zowat honderd jaar voor Christus, kwamen de Feniciërs op het idee van een schriftsysteem waarin elk teken stond voor een bepaalde klank: het alfabet. Een makkelijk hanteerbare schriftdrager kreeg ineens wél zin.
…Tweehonderd jaar later werd in China het papier geboren. Het duurde nog een poosje voor het bij ons geraakte. Geen nood! Wij behielpen ons met papyrus en perkament, al was zo’n verzameling rolletjes ook niet meteen het handigste voor in bed.
Denk daar maar eens over na als u met uw tablet of e-readertje in de armen van Morpheus rolt!